Evimizde, balkonumuzda veya bahçemizde yetiştirdiğimiz bitki ve çiçekler de bizler gibi hastalanabiliyor. Kısa sürede hastalığa müdahale etmezsek bitkilerimiz ya kalıcı olarak zarar görüyor ya da tamamen ölüyorlar. Bitki yetiştirmeyi seven ama bitki bakımından hiç anlamayan acemiler için hastalıklara mücadele yöntemlerini derledik.

Pek çok kişi yaşadığı yere güzellik katmak, fiziksel ve ruhsal sağlığa olan yararlarından faydalanmak, iyi enerji çekmek için evinde, balkonunda veya bahçesinde çiçek ve bitki yetiştiriyor. Bitki ve çiçekler, yaşadığımız ortamın havasını temizlerken aynı zamanda bizi mutlu ediyor.

Hatta uzmanlar, depresyon ve kaygı gibi durumlarda “yeşil terapi” denilen bitki bakımını öneriyorlar. Yapılan araştırmalar, bahçecilikle uğraşmanın mutluluk, zevk ve sevgi ile ilişkili hormonlar olan serotonin ve dopamin seviyelerini yükselttiğini kanıtlıyor. Bir çiçeğe baktığınızda bazen tarifsiz bir mutluluk duymanızın arkasında bitki ve çiçeklerin işte bu özellikleri var.

Peki, faydalarıyla bizim fiziksel ve ruhsal sağlığımızı iyileştiren bitki ve çiçeklerimiz hastalanıyor mu?
Evet, evlerimizdeki bitki ve çiçeklerimiz de hastalanıyor. Dahası, fungal ve bakteriyel hastalıklar süs bitkilerinde sıkça rastlanan bir durum. Üstelik kısa sürede hastalığa müdahale etmezsek bitkilerimiz ya kalıcı olarak zarar görüyor ya da tamamen ölüyorlar. Bu sonuçlarla karşılaşmamak için bitki bakımına önem vermek gerekiyor. Biz de bitki yetiştirmeyi seven ama bitki bakımından hiç anlamayan acemiler için, hastalıklara mücadele yöntemlerini derledik.

Bitkilerinizi nemden koruyun

Bahçe ve balkonlarda yetiştirilen pek çok çiçek ve bitki, genellikle yaz mevsiminin bittiği, yağmurların başladığı ve nemin arttığı dönemde hastalanıyor. Ev bitkileri ise nemin hastalık yapan etkisine fazla sulama nedeniyle maruz kalıyor. Bu nedenle, yetiştirdiğiniz bitki ne olursa olsun, ne kadar suya ihtiyacı olduğunu, hangi aralıklarla ve günün hangi saatinde sulamanız gerektiğini öğrenmenizde fayda var. Bu bilgileri, internetten kolayca bulabiliyorsunuz. Semtinizdeki çiçekçilere veya seralardaki uzmanlara da bu konuda danışabilirsiniz.

SÜS BİTKİLERİNDE EN SIK RASTLANAN HASTALIKLAR

Siyah Benek Hastalığı

Hastalık bitkinin nemde fazla kalması nedeniyle oluşuyor ve çoğunlukla güllerde görülüyor. Hastalığa yakalanan bitkinin yapraklarında ilk olarak siyah benekler çıkıyor. Müdahale edilmezse kısa sürede yapraklar kısmen veya tamamen dökülüyor. Bitki zayıflıyor ve ileri dönemde çiçek vermemeye başlıyor.

Tedavi yöntemi: Öncelikle bitkinin ne kadar suya ihtiyacı olduğunu öğrenip bir sulama düzenini takip etmeniz gerekir. Burada dikkat edilecek nokta, bitkiyi fazla kurutmadan çok da sulamamaktır.  Bitkide hastalığın görüldüğü yaprakları temizleyin. Çiçeğin bulunduğu odayı iyi havalandırmak da işe yarayacaktır, böylece odadaki nem oranını da düşürebilirsiniz.

Ancak, çiçeğinizi doğrudan hava akımında bırakmamaya özen gösterin. Zirai ilaç satma yetkisi olan bir seradan bu hastalık için özel olarak geliştirilmiş ilaçlı spreyleri temin ederek önerildiği miktarda çiçeğinize uygulayın.

Unlu Bit Hastalığı

İnatçı ve hızlı yayınlan bir hastalık olan unlu bit, halk arasında pamukçuk hastalığı olarak da biliniyor. Genellikle Atatürk çiçeği, karanfil, difenbahya gibi çiçeklerde rastlanıyor. Nemin neden olduğu unlu bitler, bitki özsuyu ile besleniyor. Hatalık, yaprak düğümlerinde veya saplarda pamukçuğa benzeyen beyaz tepecikler oluşturuyor. Hastalık ayrıca, yaprak sapları veya çiçeklerde yapışkan bir madde bırakıyor. Bu madde ise bitkinin fotosentezini etkiliyor ve bitki solmaya başlıyor.

Tedavi yöntemi: Öncelikle bitkinizde oluşan beyaz tepeleri bir pamuk veya temiz ve yumuşak bir bezle temizleyin. Hastalıkla mücadele etmek için geliştirilen kimyasal ilacı, bir uzmandan edinerek belirtilen miktar ve zamanda bitkinize uygulayın.

Küllenme Hastalığı

Fazla nem, bitkinin yetersiz güneş ışığı alması veya bitkilerin bahçeye sık aralıklarla dikilmesi küllenme hastalığına neden oluyor. Bahçede genelde lale, aslanağazı, hanımeli, kasımpatı, ortanca, meşe ve meyve ağaçlarında; evlerde ise menekşe, begonya gibi bitkilerde bu hastalık görülüyor. Bitkilerin yapraklarında ve gövdelerinde öbek öbek pudra görünümünde lekeler görürseniz bitkilerinizde küllenme hastalığı var demektir.

Tedavi yöntemi: Hastalığa nemli ortamda gelişen mantarlar neden olduğu için yetkili satıcıdan alacağınız mantar ilacı (fungisit) ile bitkinizi spreyleyin. Yaprakların ıslak ve nemli kalmamasına dikkat edin. Hastalıkla mücadele ederken bitkilerinizi sabah saatlerinde sulayın. Hastalığın görüldüğü dalları ve yaprakları zaman kaybetmeden budayın ve çiçeğin dibinde çürümüş yapraklar birikmişse onları da temizleyin.

Kök Yanığı Hastalığı

Bu hastalığın belirtileri bitkide çabuk görülür ve çok geçmeden bahçeye yayılır. Hastalık ekilen çiçek tohumlarının, çimlenmeden çürümesine sebep olur. Hastalıklı bitkide ise ani, kalıcı bir solgunluk baş gösterir. İleri safhalarda yan kökler dökülür ve sonunda bütün kök sistemi tahrip olur.

Tedavi yöntemi: Çabuk yayılan ve hızla bitkiyi öldüren bir hastalık olduğu için, önleyici uygulamalarla hastalığın çıkmasının engellenmesi gerekiyor. Bitkiyi toprağa ekmeden önce saksınızın, eğer bahçede ekim yapıyorsanız kullandığınız araç ve gereçlerin temiz olmasına özen gösterin.  Ayrıca toprakta nem oluşmamasına dikkat edin. Hastalık gelişirse, sulama yönetimini ve drenajı iyileştirmek enfeksiyonu azaltabiliyor. Fungisit spreyler ve toprak ilaçları da hastalığa karşı etkili olabiliyor.

BİTKİ HASTALIKLARIYLA MÜCADELEDE ORGANİK YÖNTEMLER

Bitki hastalıklarıyla mücadele etmek için geliştirilen kimyasal ilaçlar, sadece zirai ilaç satma yetkisine sahip seralarda bulunabildiği için her zaman bunları temin etmek mümkün olmayabiliyor. Pek çok bitki sever de ev bitkilerinin tedavisinde kimyasal ilacı tercih etmiyor. Bu durumda, kolayca evde hazırlanabilen organik yardımcılar imdadınıza yetişiyor.

Aşağıda, bitki hastalıklarını tedavi etmekte yardımcı olabilen organik tarifleri bulabilirsiniz. Unutmayın, bu tarifler nem dolayısıyla oluşan mantarlarda etkili olmuyor. Genellikle unlu bit ve küllenme hastalıklarında bu solüsyonlar kullanılıyor.

Anneannelerimizden gelen yardım,

1 litre suda önce iki yemek kaşığı arap sabununu eritin Daha sonra içine 2 yemek kaşık zeytinyağı ilave edin ve karıştırın.

Bu solüsyonu uygulamadan önce mutlaka çalkalayın. Bunu yapmazsanız zeytinyağı yukarıda birikir ve sabunlu suyla karışmaz.

Bitki hastalığına karşı bitkisel mücadele

1 yemek kaşığı kadar taze adaçayı veya kekik yaprağını, 1 litre suya ekleyip blender’da iyice karıştırın. Karışımı bir gece bekletin ve püskürtme kabına alın.

Püskürtmeyi çok yapmayın, çünkü fazla püskürtme bitkinin nemli kalmasına neden olabilir.

Acı biber solüsyonu

Bir ölçü çok çok acı biberi, bir ölçü pelin (artemisia) yaprağı ile blender’da iyice ezerek karıştırın. Karışımı bir litre suya ekleyip bir taşım kaynatın.

Solüsyon oda sıcaklığına geldikten sonra püskürterek çiçeklerinize uygulayın.